De polyvagaal theorie
De polyvagaaltheorie, ontwikkeld door Stephen Porges, laat zien dat gedrag wordt aangestuurd door ons zenuwstelsel. Dat zenuwstelsel scant voortdurend – vaak onbewust – of we ons veilig voelen. Als je kind zich veilig voelt, kan het spelen, praten, leren en verbinden.
Maar als het zich onveilig voelt, schakelt het lichaam automatisch over op ‘overlevingsstand’. Dan zie je bijvoorbeeld:
Vechtgedrag: boos worden, schreeuwen
Vluchtgedrag: druk doen, weglopen, niet reageren
Bevriezen: stil worden, zich terugtrekken
Dit zijn geen bewuste keuzes, maar automatische reacties van het lichaam op spanning of stress.
De belangrijkste boodschap van de polyvagaaltheorie is: veiligheid komt vóór gedrag.